สาระความรู้ของกฎหมายสิบสองโต๊ะในอดีต
กฎหมายสิบสองโต๊ะ (The Twelve Tables Law) คือ กฎหมายโบราณอันเป็นรากฐานของกฎหมายโรมัน และยังเป็นหัวใจของรัฐธรรมนูญสาธารณรัฐโรมัน และแกนกลางของจารีตประเพณีบรรพชน และบทความนี้จึงจะมาให้รู้จักว่าในอดีตมีกฎหมายสิบสองโต๊ะด้วย จะเป็นอย่างไร กฏหมายภาษี จะพามาดูกันเลย
ความเป็นมาของกฎหมายสิบสองโต๊ะในอดีต
เริ่มต้นเมื่อปี 450 ก่อนคริสต์ศักราช ที่ได้รวบรวมกฎหมายที่มีความสำคัญ ในรูปของการจารึกไว้บนโต๊ะทองเหลือง เพื่อนำไปตั้งไว้ใกล้กับที่สาธารณะกลางเมือง บันทึกลงบนแผ่นทองเหลือง 12 แผ่น กฎหมายนี้ได้มีบทบัญญัติที่ครอบคลุมถึงกฎเกณฑ์ที่ควบคุมความประพฤติของสังคม เป็นสิ่งซึ่งเปิดเผยให้คนทั่วไปได้รู้ได้เห็น และมีดังนี้
กฎหมายสิบสองโต๊ะที่ 1 – 3 เรื่องเกี่ยวกับวิธีพิจารณาความแพ่งและการบังคับคดี เช่น
– หากคู่ความคนใดไม่มาศาลก่อนเที่ยงวัน ก็ให้ศาลพิพากษาให้คู่ความฝ่ายที่มาศาลชนะคดี
– คดีที่จำเลยยอมรับใช้หนี้สินหรือในคดีที่ศาลได้พิพากษาต้องชำระเงินภายใน 30 วัน
กฎหมายสิบสองโต๊ะที่ 4 เรื่องเกี่ยวกับอำนาจของหัวหน้าครอบครัว เช่น
– บิดาระหว่างที่มีชีวิตมีอำนาจเด็ดขาดเหนือบุตรอันชอบด้วยกฎหมาย บิดาอาจกักขังบุตรหรือเฆี่ยนตีหรือล่ามโซ่ ให้ทำงานหรือมีเหตุไม่ชอบใจจะฆ่าบุตรเสียก็ได้ ตลอดจนจะเอาบุตรไปขายเสียก็ได้
– ทารกคลอดออกมารูปร่างผิดปกติมากจะเอาไปฆ่าเสียก็ได้
กฎหมายสิบสองโต๊ะที่ 5 – 7 เรื่องเกี่ยวกับมรดกและทรัพย์สิน เช่น
– ผู้ชายผู้เป็นหัวหน้าครอบครัวตาย โดยมิได้ทำพินัยกรรมไว้ ให้ญาติฝ่ายชายที่ใกล้ชิดที่สุดเป็นผู้สืบทอดอำนาจต่อไป
– ผู้ชายอิสระตาย โดยไม่มีคนใดสืบสันดาน ให้ทรัพย์สินของชายคนนั้นตกแก่ผู้อุปถัมภ์
– เมื่อผลไม้หล่นตกไปในบ้านของผู้อื่น เจ้าของต้นผลไม้ยังคงเป็นเจ้าของ
กฎหมายสิบสองโต๊ะที่ 8 เรื่องเกี่ยวกับการลงโทษผู้กระทำความผิดทางอาญา เช่น
– ใครได้ทำการโฆษณาหมิ่นประมาทว่าเขาทำผิดทางอาญาหรือทางลามกอนาจาร ให้เอาผู้นั้นไปตีเสียให้ตาย
– ใครได้ลักทรัพย์เวลาค่ำคืน ให้เอาไปฆ่าเสีย
– ใครได้วางเพลิงบ้านเรือนเขาหรือกองข้าวสาลีของเขา ให้เอามาผูกแล้วเฆี่ยนและเผาเสียทั้งเป็น แต่ถ้าเกิดขึ้นด้วยความประมาท ให้เสียเงินค่าทำขวัญแล้วลงโทษพอควร
– เมื่อสัตว์สี่เท้าของใครได้เข้าไปทำให้ที่ดินเขาเสียหาย เขาจับยึดตัวสัตว์นั้นไว้เป็นของเขาได้ เว้นแต่เจ้าของสัตว์จะเสียเงินค่าไถ่ถอนกลับคืนมาตามราคาค่าเสียหาย
กฎหมายสิบสองโต๊ะที่ 9 เรื่องเกี่ยวกับอำนาจของรัฐ เช่น
– รัฐสภาเท่านั้นที่มีอำนาจออกกฎหมาย
กฎหมายสิบสองโต๊ะที่ 10 เรื่องเกี่ยวกับของศาสนา เช่น
– ไม่ให้ฝังหรือเผาศพในเขตพระนคร
– ไม่ให้ผู้หญิงขีดข่วนแก้ม ร้องไห้เกรียวกราวในงานศพ
กฎหมายสิบสองโต๊ะที่ 11 – 12 เรื่องเกี่ยวกับกฎหมายเพิ่มเติม เช่น
– ไม่ให้คนใดที่อยู่ต่างชั้นวรรณะทำการสมรสกัน
– หากทาสทำการลักทรัพย์ หรือทำให้เกิดความเสียหายแก่เขา นายทาสต้องรับชดใช้ค่าเสียหายหรือส่งมอบตัวทาสให้เขาไป
